Nội chiến Liban Quan_hệ_Israel–Liban

Cuộc nội chiến ở Liban nổ ra vào năm 1975 khi phiến quân phục kích một chiếc xe buýt làm chết 27 người Palestine trên xe. Sự phức tạp của cuộc chiến gắn liền với cơ cấu chính trị tôn giáo gây ra chia rẽ giữa các cộng đồng Hồi giáo Shia, Hồi giáo SunniKitô hữu. Nó càng trầm trọng thêm do dòng người tị nạn Palestine từ năm 1948, và việc trục xuất Tổ chức Giải phóng Palestine khỏi Jordan sau khi tổ chức Tháng Chín Đen trốn sang Liban.[16][17] Năm 1982, Israel xâm lược Liban giữa cuộc nội chiến sau khi một tay súng Abu Nidal cố gắng ám sát Shlomo Argov. Thủ tướng Israel đổ lỗi cho Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), và lấy nó làm cớ để bắt đầu Chiến dịch Hòa bình GalileeChiến tranh Liban 1982.[18] Mục đích là trục xuất PLO khỏi Liban sau cuộc xung đột Nam Liban 1978.

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) thống kê ngay từ đầu cuộc tấn công của Israel vào ngày 4 tháng 6 đến ngày 15 tháng 8 năm 1982, 29.506 người Liban và Palestine đã thiệt mạng do các cuộc bắn phá của Israel, 80% số đó là thường dân.[19] Hàng nghìn người đã bị bắt và giam trong các nhà tù do Israel kiểm soát. Quân đội Israel đã cắt điệnnước ở khu vực Tây Beirut, tước đi số nước và điện cho hơn 300.000 người trong ba tháng.[20] Ủy ban MacBride công bố một báo cáo năm 1983 cho rằng quy mô bị phá hủy cho thấy Quân đội Israel đã ném bom tấn công rất nhiều khu vực thay vì tấn công các mục tiêu xác định.[20][21] Việc Israel bắn phá phần lớn Tây Beirut gây tàn phá tài sản dân sự.[20] Trong trường hợp phá hủy bệnh viện, ủy ban cho biết không có vũ khí hoặc đạn dược trong các cơ sở, nhưng bệnh viện Gaza đã bị đánh bom nặng nề trong ba giờ.[20]

Quân xâm lược Israel liên minh với nhóm vũ trang Thiên Chúa giáo chống lại PLO và nhóm vũ trang Hồi giáo Shi'a. Sau khi PLO bị đuổi khỏi Beirut vào mùa hè 1982, ho hy vọng sẽ đưa nhân vật đạo Thiên chúa Bachir Gemayel lên nắm quyền tổng thống Liban. Bachir bay đến thị trấn ven biển Nahariya để nói chuyện với Menachem BeginAriel Sharon. Begin và Sharon đề xuất Israel và Liban thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ, nhưng Gemayel đề xuất một hiệp ước không xâm phạm chính thức. Khi Sharon nhắc nhở Gemayel rằng Israel kiểm soát phần lớn Liban vào thời điểm đó và sẽ khôn ngoan nếu theo Israel, Gemayel đưa tay ra và trả lời: "Hãy đặt còng tay vào... Tôi không phải là chư hầu của các anh."[22] Gemayel rời Israel mà không có bất cứ thỏa thuận chính thức nào. Trước cuộc bầu cử, Gemayel bị sát hại bởi các thành viên của Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo, một đồng minh của đảng ông là đảng Kataeb, đưa Liban vào cuộc khủng hoảng.

Sau vụ ám sát, Israel chiếm đóng Beirut và cho phép Lữ đoàn Liban (LF) tấn công trại tị nạn Sabra và Shatila, nơi LF thực hiện một cuộc thảm sát nhắm vào chủ yếu là người Palestine và người Shiitte Liban. Từ 1.390 đến 3.500 thường dân đã bị thảm sát.[20] Nó gây ra sự phẫn nộ của quốc tế lên các hoạt động của Israel, đặc biệt là PLO đã bị trục xuất khỏi Liban. Ủy ban Kahan của chính phủ Israel tuyên bố Bộ trưởng Quốc phòng nước này là Ariel Sharon chịu trách nhiệm về vụ đổ máu. Vụ việc khiến ông phải từ chức, nhưng ông vẫn nằm trong nội các Israel và sau đó trở thành thủ tướng Israel năm 2001.

Sau vụ ám sát Gemayel, Israel và Liban đã ký thỏa thuận ngày 17 tháng 5 năm 1983, là một hiệp định hòa bình.[23] Liban ký thỏa thuận dưới áp lực của Hoa Kỳ và Israel, nhưng bị Syria phản đối. Thỏa thuận này có một điều kiện là quân đội Syria phải rút quân khỏi Liban, nhưng phải đến tháng 4 năm 2005, điều này mới xảy ra. Phần lớn nội dung hiệp định không giành được sự ủng hộ từ JordanẢ Rập Xê Út. Nghị viện Liban đã thông qua thỏa thuận này với 80 phiếu thuận. Nhưng với vị thế là một nước yếu và tình hình đất nước không ổn định, tổng thống Amine Gemayel (anh trai Bachir Gemayel) đã hủy bỏ thỏa thuận này do áp lực từ Syria.

Liên quan

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Quan_hệ_Israel–Liban http://articles.latimes.com/2010/dec/03/world/la-f... http://www.latimes.com/world/worldnow/la-fg-wn-isr... http://www.yalibnan.com/2010/07/07/potential-leban... http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3910329,... http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3984545,... http://www.presstv.ir/detail.aspx?id=136592&sectio... http://www.almanar.com.lb/newssite/NewsDetails.asp... http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/2015... http://www.dailystar.com.lb/News/Politics/Aug/31/S... http://almashriq.hiof.no/lebanon/300/380/387/airtr...